کود آمینو اسید و اهمیت کاربرد آن در گیاهان
کود اسید آمینه چیست؟
کود آمینو اسید نوعی کود، حاوی اسیدهای آمینه ضروری گیاهان است. آمینو اسیدها ترکیبات آلی هستند که برای رشد و نمو گیاه ضروری هستند. آنها بلوکهای سازنده پروتئینها هستند و نقش مهمی در فرآیندهای فیزیولوژیکی مختلف گیاهان دارند.
کودهای اسید آمینه معمولاً از منابع پروتئین گیاهی یا حیوانی به دست میآیند و میتوان از آنها برای بهبود تغذیه گیاه و افزایش عملکرد محصول استفاده کرد. این کودها برای گیاهان بسیار مفید هستند؛ زیرا منبعی از آمینواسیدها را فراهم میکنند که میتواند مستقیماً توسط گیاهان جذب و استفاده شود.
کودهای اسید آمینه فواید بیشماری دارند؛ به عنوان مثال آنها میتوانند رشد ریشه را تقویت کنند، جذب مواد مغذی را افزایش دهند، مقاومت گیاه را در برابر استرس و بیماریها افزایش دهند، فتوسنتز را بهبود بخشند و رشد کلی گیاه را تحریک کنند.
این کود را میتوان از طریق روشهای مختلف مانند محلولپاشی، آبیاری و یا کاربرد خاکی در زمینهای کشاورزی، باغات میوه یا برای انواع محصولات گلخانهای مصرف کرد.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که کودهای آمینو اسیدی جایگزین کودهای سنتی نیستند؛ بلکه یک محصول مکمل هستند. آنها را میتوان همراه با سایر کودها برای بهبود در دسترس بودن مواد مغذی و افزایش عملکرد گیاه استفاده کرد.
توصیه میشود برای استفاده صحیح از آمینو اسید برای گیاهان، دستورالعملهای خاص ارائه شده توسط سازنده کود را دنبال کنید. در ادامه با روش استفاده از کودهای مایع آمینو اسید به طور مختصر آشنا میشویم.
روش مصرف کود اسید آمینه:
طریقه مصرف کود آمینو اسید معمولاً بهصورت محلولپاشی جهت تغذیه برگی یا به عنوان مکمل خاک و به روش کودآبیاری است.
- محلول پاشی
آمینو اسید برای گیاهان را میتوان مستقیماً به برگ اعمال کرد. این روش به تغذیه برگی معروف است. کود رقیق شده آمینو اسید را روی شاخوبرگ اسپری کنید و مطمئن شوید که هر دو سطح بالایی و پایینی برگها به کود آغشته شدهاند.
در فرآیند کود آبیاری، باید کود مایع آمینو اسید را همراه با سیستم آبیاری و در سیکلهای منظم به مزارع کشاورزی تزریق نمایید. کودهای اسید آمینه معمولاً به شکل محلول هستند و باعث میشود بهراحتی در آب آبیاری حل شده و توزیع شوند.
این روش را میتوان در سیستمهای مختلف کشاورزی از جمله محصولات زراعی، باغات، تاکستان و تولیدات گلخانهای استفاده کرد. این تکنیک امکان کنترل دقیق و اعمال هدفمند کود آمینو اسید به ریشه گیاهان، بهینهسازی جذب مواد مغذی و بهحداقلرساندن هدر رفت کود و آب را فراهم میکند.
زمان مصرف کود آمینو اسید:
کود آمینو اسید را میتوان در مراحل مختلف رشد و نمو گیاه بسته به نیازهای خاص گیاهان استفاده کرد. در ادامه چند نمونه از بهترین بازههای زمانی که میتوان کودهای آمینه اسید را مصرف کرد، بررسی میکنیم:
- مرحله جوانهزنی: کودهای اسید آمینه را میتوان در مراحل اولیه رشد گیاه، بهویژه زمان جوانهزنی بهمنظور تأمین مواد مغذی لازم و رشد سالم گیاه استفاده کرد.
- مرحله رشد رویشی: کود آمینو اسید را میتوان در مرحله رشد رویشی گیاهان، زمانی که به طور فعال در حال رشد هستند به کار برد.
- مرحله باردهی: برای رشد سالم میوه میتوان در این مرحله از کودهای اسید آمینه استفاده کرد و عملکرد و کیفیت محصول نهایی را بهبود بخشید.
- شرایط استرسزا: میتوان در دورههای تنشزا مانند خشکسالی، تغییرات دمایی یا شیوع بیماری از کود آمینو اسید استفاده کرد. همچنین برای جلوگیری از سرمازدگی و یا کاهش آثار آن میتوان قبل از شروع یخبندان و رسیدن فصل زمستان از کود آمینو اسید استفاده کرد.
شاید این مطلب را هم دوست داشته باشید: نقش اسیدهای آمینه در گیاهان
توجه به این نکته مهم است که زمان و دفعات مصرف آمینو اسید برای گیاهان ممکن است بر اساس نوع محصول، نیازهای رشد خاص و شرایط محیطی متفاوت باشد. توصیه میشود برای توصیههای دقیقتر در مورد زمان استفاده از کودهای آمینه اسید برای محصولات خاص با گیاهپزشک وبسایت دهکده سبز شمالگان مشورت کنید.
در ادامه جدولی تهیه کردهایم و به طور مختصر مقدار مصرف کود اسید آمینه را در یک هکتار زمین کشاورزی و باغ میوه ذکر کردهایم:
نوع گیاه | مقدار مصرف در روش آبیاری | مقدار مصرف در روش محلول پاشی |
گیاهان زراعی | ۱۰ تا ۲۰ لیتر بصورت شیر بشکه | ۳ تا ۵ لیتر در هکتار با ۴۰۰ تا ۸۰۰ لیتر آب |
درختان میوه | ۳۰ تا ۵۰ لیتر به صورت شیر بشکه | ۵ تا ۲۰ لیتر در ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ لیتر آب |
برای گیاهان آپارتمانی نیز کافی است یک قاشق چای خوری از کود را در ظرف 1 و نیم لیتری بریزید و سپس کوددهی را به صورت آبیاری یا محلول پاشی انجام دهید.
نکته: مقدار مصرف در روش آبیاری با توجه به سن درختان و تراکم کشت گیاهان متفاوت است؛ بنابراین قبل از هرگونه اقدام با گیاهپزشک وبسایت دهکده سبز شمالگان مشورت کنید.
فواید مصرف کود آمینو اسید چیست؟
کودهای آمینو اسید فواید متعددی برای گیاهان دارند و به رشد و بهرهوری کلی آنها کمک میکنند. برخی از مزایای کلیدی استفاده از کودهای آمینه اسیدی عبارتاند از:
اسیدهای آمینه کلات کنندههای طبیعی هستند و به بهبود دردسترسبودن و جذب مواد مغذی توسط گیاهان کمک میکنند. آمینو اسیدها میتوانند به مواد مغذی ضروری متصل شوند و جذب آنها توسط ریشههای گیاه را تسهیل کنند و به استفاده کارآمد از مواد مغذی کمک کنند.
اسیدهای آمینه باعث رشد و توسعه سیستم ریشه میشود در نتیجه جذب مواد مغذی و آب توسط گیاهان افزایش مییابد. سیستم ریشه قویتر و سالمتر برای سلامت کلی گیاه و بهبود جذب مواد مغذی ضروری است.
اسیدهای آمینه نقش حیاتی در سنتز کلروفیل، رنگدانه مسئول فتوسنتز دارند. با تهیه کودهای آمینه اسید، گیاهان میتوانند کلروفیل بیشتری تولید کنند که منجر به افزایش فتوسنتز، تولید انرژی و بهبود رشد گیاه میشود.
کودهای اسید آمینه به تقویت گیاهان کمک میکنند و آنها را در برابر عوامل استرسزای محیطی مانند خشکسالی، گرما، سرما یا بیماری مقاوم میکنند. آنها مکانیسمهای دفاعی طبیعی گیاه را تقویت میکنند، تأثیر استرس را کاهش میدهند و سلامت و بقای کلی گیاه را بهبود میبخشند.
اسیدهای آمینه بلوکهای سازنده پروتئینها هستند که برای رشد و نمو گیاه ضروری میباشند. کودهای آمینه اسید، انرژی لازم برای سنتز پروتئین، تحریک رشد گیاه، توسعه بافتهای جدید و قدرت کلی گیاه را تأمین میکنند.
اماخواص کود آمینواسید به موارد بالا ختم نمیشود، چرا که کودهای آمینو اسیدی سازگار با محیط زیست هستند؛ زیرا از منابع ارگانیک به دست میآیند و میتوانند فعالیتهای کشاورزی پایدار را با کاهش مواد شیمیایی و بهحداقلرساندن اتلاف مواد مغذی بهبود ببخشند.
نقش اسید آمینهها به عنوان محرک زیستی:
محرک زیستی، یا بیواستیمولانت، یک ماده طبیعی است که عملکرد و مقاومت گیاهان را تحت تأثیر قرار میدهد. محرکهای زیستی به گیاهان کمک میکنند تا عملکرد دفاعی، رشد و توسعه، جذب عناصر غذایی و مقاومت در برابر تنشهای محیطی را بهبود بخشند.
این مواد عموماً در کشاورزی برای بهبود عملکرد محصول، کاهش استفاده از سموم شیمیایی و افزایش تحمل گیاهان به شرایط نامساعد مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه هفت نوع از محرکهای زیستی را معرفی میکنیم که در کودهای آمینو اسید نیز وجود دارند:
آمینواسید | عملکرد |
پرولین | افزایش مقاومت گیاهان در شرایط تنشزا |
گلوتامین/ گلایسن | بهبود رشد و باروری گیاهان |
سرین/ والین/ تریپتوفان | پیش ساز هورمون گیاهی اکسین |
آلانین/ آرژنین | افزایش مقاومت گیاه در دمای پایین |
هیدروکسی پرولین | افزایش رشد گیاه و بهبود باروری گرده |
سیستئین/ گلوتامین/ لیزین | کلات کننده طبیعی |
فنیل آلانین | بهبود بافت چربی گیاه و تولید لیگنین |
متیونین | پیش ساز هورمونهای گیاهی |
گلوتامین اسید | پیشساز کلروفیل |
در بهترین کود آمینو اسید مایع ترکیبات مفید دیگری از جمله باکتریها و قارچهای مفید، سیلیس، سلنیوم و کبالت و جلبک دریایی نیز یافت میشود که نقش مهمی در رشد سالم و بهبود مقاومت انواع گیاهان بازی میکند.
آشنایی با بهترین کود اسید آمینه برای گیاه:
بهترین کود آمینو اسید کودی است که از منابع آلی با کیفیت بالا مشتق شده باشد و ترکیب متعادلی از اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز گیاه در آن موجود باشد.
کود آمینو اسیدی باید از درصد خلوص بالایی برخوردار باشد و امکان جذب و استفاده آسان توسط گیاهان را فراهم کند.
کلام پایانی:
در نتیجه، کودهای آمینواسید فواید متعددی برای کشاورزی دارند. آنها رشد گیاه را تحریک میکنند، ایمنی را تقویت میکنند، کارایی مواد مغذی را بهبود میبخشند و شیوههای پایدار کشاورزی را ترویج میکنند.
استفاده از کود آمینو اسید در کشاورزی میتواند منجر به گیاهان سالمتر، افزایش عملکرد و کاهش اثرات زیستمحیطی شود.