کنه قرمز پاکوتاه انار (Tenuipalpus punicae)
در بین کنه های انار، کنه قرمز پا کوتاه انار حائز اهمیت اقتصادی است که در اثر تغذیه از شیره برگهای درخت انار باعث تغییر رنگ و خشک شدن برگها و در نهایت ضعف درخت و خشکیدگی سرشاخه های انار می گردد و در صورت تغذیه از میوه باعث کوچک ماندن میوه، بدشکل شدن و در نهایت ترکیدگی انار می گردد.
مناطق انتشار و میزبان:
کنه قرمز پا کوتاه انار یکی از آفات مهم انار، انجیر و پسته بوده و در تمام کشور انتشار دارد.
مورفولوژی:
طول بدن كنه ماده، ۰/۲۹ و عرض آن ۰/۱۷ ميليمتر ميباشد. تخم اين كنه نسبت به جثه‌ی خود كنه، بزرگ است. طول بدن كنه نر ۰/۲۳ و عرض آن ۰/۱۳ ميليمتر است. رنگ كنه نر، تيره تر و اندازه آن بزرگتر از كنه ماده است و نيز فرورفتگی قسمت انتهايی كنه نر، بيشتر از كنه ماده است.
زیست شناسی:
این کنه زمستان را به صورت کنه ماده بالغ در زیر پوست و شکاف‌های تنه و ساقه‌های انار گذرانده و در بهار زمانی که حرارت محیط به طور متوسط به ۱۳ درجه سانتی‌گراد می‌رسد شروع به فعالیت می نماید.
تداخل نسل های مختلف در این کنه وجود دارد و سه نسل پی در پی در یک زمان مشاهده شده است.
در این کنه تولید مثل به طریقه بکرزایی نیز انجام می‌گیرد که در آن صورت نسل حاصله از آن را کلاً افراد ماده تشکیل می دهند.
نحوه خسارت:
علائم خسارت این کنه در اوایل فصل چندان محسوس نیست. زمانی که هوا رو به گرمی می گذارد، علائم ابتدایی به صورت نقاط رنگ پریده در روی برگ درختان انار ظاهر می گردند و به تدریج با افزایش تراکم جمعیت کنه ها، حالت خشکیدگی بروز نموده و به تدریج برگها شروع به ریزش می نمایند. در بعضی از مواقع شدت خسارت آنقدر زیاد می باشد که برگها حتی قبل از شهریور ماه ریزش نموده و درختان بدون برگ می شوند و میوه ها به صورت خشکیده و نارس در روی سرشاخه های بدون برگ مشاهده می شود.
در اواسط تابستان که جمعیت کنه در سرشاخه های درخت و روی برگها زیاد می گردد، از فاصله نزدیک هاله قرمز رنگی در محل تجمع کنه ها دیده می شود.
پوست میوه ها در اثر تغذیه، در ابتدا حالت پریدگی پیدا کرده و در نهایت به رنگ قهوه ای و خشکیده در می آید و پس از مدتی به ظور کلی آب میوه خشک شده و میوه ها کاملاً هسته ای و غیر قابل استفاده می شوند.
خسارت این کنه گاهی مواقع نیز باعث ترک خوردگی میوه می گردد. از نظر حساسیت ارقام نیز هر چه رقم دارای پوست نازکتری باشد بیشتر مورد حمله این آفت قرار می گیرد. این کنه روی سطح زیرین برگهای گیاهان میزبان فعالیت داشته و آنها را به رنگ نقره ای و سپس زنگ زده در می آورد.
به طور کلی کنه قرمز باعث ضخیم شدن، زنگ زدگی برگ، ریزش برگ، خشکیدگی سرشاخه میشود. تغذیه آفت از پوست میوه موجب کوچک ماندن میوه، ایجاد لکه‌های قهوه‌ای سوخته، خشک شدن پوست و ترکیدگی میوه میشود.
کنترل کنه قرمز پاکوتاه انار:
کنه‌ها اندازه ریزی دارند و به راحتی توسط باد، ادوات کشاورزی و انسان به گیاهان سالم منتقل میشوند؛ بنابراین یکی از راهکارهای مقابله با این آفت ضدعفونی کردن لباس‌های آلوده و ادوات کشاورزی است.
آبیاری منظم، هرس درختان و مبارزه شیمیایی راه‌های موثری برای مقابله و مبارزه با کنه قرمز پاکوتاه شناخته میشوند.
باغهای انار به علت استفاده كمتر از عمليات مبارزه شيميايی علیه آفات، از يک محيط بكر و دست نخورده برخوردارند؛ بنابراین دارای تنوع بسيار خوبی از انواع بندپايان بوده كه مهمترين عوامل طبيعی کنترل آفت کنه قرمز پاکوتاه انار برشمرده میشوند. توصیه میشود با توجه به این موضوع و موارد مدیریتی زیر، حتی المقدور از مصرف سموم شيميايی در باغ انار جهت کنترل این آفت خودداری شود.
- کاربرد سموم کنه کش به صورت محلول پاشی
- مبارزه زمستانه با این آفت با کاربرد روغن نیز میسر است
- انجام به موقع مبارزه با علفهای هرز باغهای انار
- انجام شخم زمستانه و هرس پاجوشها در فصل استراحت درخت
- خاک دادن پای درختان انار: این کار ضمن بهبود تغذيه و تأمين مواد معدنی مورد تنظیم فواصل، باعث مدفون شدن كنه‌های زمستان گذران میشود
- هرس شاخه‌های دارای آلودگی شدید در فصل رشد
- هر نوع عملياتی كه باعث افزايش رطوبت محيط شود
در موقع طغیان آفت و لزوم سمپاشی می‌توان از کنه‌کش کلتان و یا آسکو به ترتیب به نسبت‌های 2 و 5 در هزار استفاده نمود.
