کاشت و تغذیه گیاه ذرت

مقدمه

ذرت گیاهی پر محصول از خانواده غلات گرمسیری می‌باشد و تغذیه ذرت در هنگان کشت بسیار حائز اهمیت است. این محصول به عنوان یک منبع غذایی اساسی و مهم مورد توجه بسیاری از انسان‌ها در سراسر جهان قرار گرفته است و برای تامین علوفه در دامداری و مرغداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه از نظر مقدار تولید دومین محصول زراعی و از نظر سطح زیر کاشت سومین محصول بعد از گندم و برنج محسوب می شود.

گیاه ذرت چیست؟

ذرت یکی از پرطرفدارترین و محبوب ترین دانه‌ های غلات در سراسر جهان می باشد که از خانواده گندمیان و گیاهان تک لپه است و در انواع متنوعی در سراسر جهان کشت و برداشت می ‌شود. این دانه که حاوی مواد مغذی از جمله کربوهیدرات، پروتئین و فیبر است از ارزش غذایی بالایی برخوردار بوده و در تقویت ایمنی سیستم بدن، جوان سازی پوست، درمان کم خونی، کنترل دیابت و… کاربرد دارد.

کشت، پرورش و برداشت ذرت:

پیش از اینکه برنامه تغذیه ذرت را مورد بررسی قرار دهیم،  باید اطلاعاتی در مورد کشت، پرورش و برداشت ذرت داشته باشیم. خاک به علت هدایت مواد مغذی به ریشه‌ها و بافت گیاه تاثیر بسیاری در سلامت محصول دارد. کاشت ذرت بسیار درآمدزا می‌باشد زیرا  علاوه بر نیاز و مصرف بالای در داخل کشور، جنبه صادراتی نیز دارد.

بهترین زمان برای کاشت ذرت، حدود 2 الی 3 هفته بعد از آخرین سرمازدگی در فصل بهار هنگامی که خاک به ۶۰ درجه فارنهایت برسد. خاک مناسب ذرت باید نرم، سبک، قابل نفوذ، زهکشی شده و از PH 6 تا 7  برخوردار باشد.

ذرت در آب و هوای گرم از رشد بهتری برخوردار است و محصول بیشتری می دهد. همچنین در زمان رشد، گیاه باید به طور مداوم مرطوب باشد که بهتر است این رطوبت توسط آب باران تأمین شود، چراکه باعث رشد بهتر گیاه خواهد شد. در طول رشد و در مراحل مختلف نیز باید گیاه را با کودهای شیمیایی مختلف تقویت کرد.

این گیاه به طور متوسط 60 تا 100 روز زمان برای برداشت محصول نیاز دارد. در زمان قدیم برداشت ذرت به وسیله نیروی انسانی و دستی انجام می ‌شد که به زمان بیساری نیاز داشت اما امروزه برداشت ذرت با استفاده از ماشین ‌های درو و خرمن‌ کوبی انجام می‌شود.

برنامه غذایی و کوددهی ذرت:

هر کدام از گیاهان در طول رشد خود به مواد مغذی مختلفی نیاز دارند. میزان این عناصر و مواد بر اساس نیازهای گیاه، نوع خاک کشاورزی و کمبودهایی که دارد فرق می کند. برای شناخت کمبودهای خاک و شناخت نوع آن نیز باید پیش از کشت محصول،خاک کشاورزی را آزمایش کنیم. نمونه گیری صحیح از خاک زمین و تحویل آن به آزمایشگاه مناسب، باعث می شود میزان وجود تمامی عناصر در خاک، میزان پی اچ، شوری و حاصلخیزی آن و درصد اشباع و بافت خاک به طور دقیق مشخص شود. برای تفسیر نتیجه آزمایش و دریافت توصیه کودی مناسب برای کاشت محصول مورد نظرتان نیز می توانید با مشاورین باغبانی مشورت کنید.

هر گیاه در طول رشد خود به مواد مغذی مختلفی نیاز دارند. برنامه غذایی و میزان مواد مغذی برای هر گیاه بر اساس نوع گیاه، نوع خاک، منطقه آب و هوایی آماده می شود.

برای افزایش سطح تولید ذرت عناصر پر مصرفی چون نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و هیومیک اسید و عناصر ریز مغذی و کم مصرفی از جمله روی، آهن، منگنز، بور و مس بسیار ضروری و قابل اهمیت می‌باشند. در ادامه به بررسی عناصر مغذی برای بالا بردن سطح تولید ذرت می‌پردازیم:

نقش نیتروژن در تغذیه ذرت:

نیتروژن مهم ترین ترین عصنر غذایی در تولید ذرت است. این ماده در افزایش عملیات فتوسنتز و مواد هیدروکربنه در گیاهان نقش مهمی را ایفا می کند. نیتروژن با تولید اسیدهای آمینه و پروتئین باعث افزایش رشد و جوانه زنی در گیاه می شود.

کمبود این عنصر در ذرت باعث بروز بیماری های مختلفی در گیاه، کاهش رشد ریشه، حرکت برگ های پیر به سمت جوان می شود. همچنین وجود آن در ذرت به گیاه اجازه می دهد تا پتانسیل عملکرد ژنتیکی داشته باشد.

فسفر:

عنصر فسفر بعد از نیتروژن در برنامه کوددهی ذرت دومین عنصری ضروری محسوب می شود که کمک به رشد سریع تر و بهتر محصول، توسعه ریشه و ساقه، افزایش استقامت ساقه و شاخه ها و افزایش کیفیت محصولات می کند.

کمبود این عنصر در گیاه عامل اصلی رشد نکردن ذرت می باشد. نشانه های کمبود فسفر کاهش رشد گیاه، تغییر رنگ برگ به سبز تیره یا بنفش، کوچک شدن خوشه ها و نامنظم شدن دانه های ذرت می شود.

پتاسیم:

پتاسیم مانند سایر عناصر دیگر از جمله نیتروژن و فسفر عنصری ضروری برای گیاه به حساب می آید که نقش مهمی در حفظ رشد و تولید مثل گیاه دارد. کمبود این عنصر باعث کاهش مقاومت گیاه در برابر آفت ها و بیماری ها و حمله نماتدها می شود. همچنین سبب چروکیده شدن برگ ها، تکمیل نشدن دانه ها، کوتاهی و کاهش قطر بلال و کچلی سر بلال می گردد.

اسید هیومیک:

اسید هیومیک یکی از عناصری است که در بهبود رشد گیاه تاثیر گذار است و مقاومت بالایی در تغییرات دمایی و سرما و گرما دارد. همچنین این ماده باعث حففظ رطوبت گیاه، افزایش رشد و محصول دهی آن می شود.

روی:

روی یکی از مهم ترین ریزمغذی هایی است که باعث ساخت پروتئین و فعال شدن آنزیم در گیاه می شود. کمبود آن باعث پیچیدگی برگ و کاهش قد گیاه می شود. از روی می توان به شکل محلول پاشی و یا پودری با توجه به نتیجه آزمایش خاک در مراحل مختلف استفاده کرد.

آهن:

آهن یکی دیگر از ریزمغذی های مفید برای رشد گیاه است که مهم ترین نقش آن ساخت کلروفیل می باشد. یکی از نشانه های کمبود آن در گیاه کلروز یا همان زرد شدن برگ های گیاهان می باشد.

منگنز:

منگنز یک ریزمغذی مهم در رشد و نمو گیاه است که در تولید کلروفیل نقش مهمی را ایفا می کند. در صورت کمبود این عنصر تعداد دانه ها کاهش می یابد.

بور:

عنصر بور عنصری ضروری در ساخت دیواره سلولی و تولید مثل گیاه است. کمبود بور باعث عدم رشد کامل گیاه و کاهش تشکیل دانه یا خالی ماندن قستی از بلال می شود.

مس:

یکی از ریز مغذی های مهم و ضروری که در سلامت و کیفیت محصولات کشاورزی نقشی اساسی ایفا می کند مس است. زرد و پژمرده شدن گیاه ذرت و کامل رشد نکردن آن از عوامل کمبود مس است.

بهترین کود برای تغذیه ذرت:

بهترین کود برای رشد سریع ذرت استفاده از کودهای کامل یا NPK  می باشد. این کودها ترکیبی از سه ماده ی اصلی مورد نیاز برای رشد گیاه یعنی نیتروژن، پتاسیم و فسفر است. پشنهاد می شود از کودی با مقدار نیتروژن و فسفر بیشتر از پتاسیم استفاده کنید.