لیسه سیب؛ شناسایی و کنترل آن

لیسه سیب (Yponomeuta malinellus)

یکی از مهمترین آفات خسارتزا بر درختان سیب آفت لیسه سیب است، این آفت که با لیسیدن برگ درختان سیب از آنها تغذیه کرده و آنها را از بین می برد می تواند کاهش عملکرد شدیدی در درختان سیب ایجاد کند و به دلیل طغیان این بیماری سالانه خسارات سنگینی به باغداران سیب وارد می شود،

مناطق انتشار و میزبان:

آفت لیسه سیب در اغلب مناطق سردسیر و یا مناطق دارای آب و هوای معتدل وجود داشته و خسارت زیادی را بیشتر به درختان خانواده رزاسه که از مهمترین آنها سیب است وارد می کند.

لیسه سیب یکی از آفات مهم سیب است که گاهی به درختان گلابی ، گوجه، آلو، به و بادام نیز حمله می‌کند.

مورفولوژی:

حشره بالغ: لیسه سیب در مرحله ی حشره ی بالغ پروانه ای زیبا به نام علمی Hyponomeuta malinellus است که دارای بدن کشیده با بالهایی سفید رنگ و در زمینه سفید بال دارای خالهای مشکی است که تعداد آنها می تواند به 19 عدد برسد، طول بدن این پروانه بین 5 تا 8 میلی متر بوده و در حالی که بالهای پروانه باز باشد عرض بدن آنها به 16 تا 21 میلی متر می رسد.

تخم ها در زیر پوششی به نام پولک گذاشته می شوند. رنگ پولک ها ابتدا زرد و به تدریج متمایل به قرمزجگری و در نهایت خاکستری تیره می شوند.

لارو: لارو لیسه سیب دارای بدنی باریک و کشیده به رنگ کرم تا قهوه ای بوده که در دو طرف بدن دارای خالهای متقارن مشکی رنگ است.

شفیره: شفیره به طول 7-8 میلیمتر وقهوه ای رنگ است و معمولا به صورت چند تایی در کنار هم تشکیل شده است. شفیره دارای پوششی سفید رنگ دارای زائده های مو مانند و خالهای مشکی رنگ است و معمولا به صورت عمود بر زمین روی شاخه ها و یا روی زمین ایجاد می شود.

زیست شناسی لیسه سیب:

لیسه سیب (Yponomeuta malinellus) یک نسل در سال دارد. قسمت عمده سال از جمله زمستان را به صورت لاروهای سن یک زیر پولک تخم می‌گذراند. تخم‌ها روی شاخه‌های جوان یک‌ساله و به ندرت شاخه‌های قدیمی‌تر گذاشته می‌شوند.

خروج لاروها از زیر پولک زمانی است که جوانه‌ها باز شده، برگ‌ها ظاهر شده‌اند اما گل‌ها هنوز بسته می‌باشد. در این مرحله لاروها به داخل پارانشیم برگ نفوذ کرده و به صورت مینوز فعال هستند. پس از آن به طور گروهی دالان‌ها را ترک کرده و در شاخ و برگ درخت شروع به بافتن لانه اجتماعی می‌کنند در این لانه‎ها تغذیه از‌ برگها به شدت ادامه پیدا می‌کند.

در این مرحله پارانشیم و اپیدرم بالايي برگ خورده شده و اپیدرم پایینی باقی می‌ماند که رنگ قهوه‌ای روشن دارد. شفیرگی از دهه سوم اردیبهشت تا دهه دوم خرداد با ساختن پیله آغاز می‌گردد. پس از آن پروانه‌ها خارج شده و پس از مدتی پرواز و جفت‌گیری به تخم‎‌یزی می‌پردازند.

از تخم‌هایی که زیر پولک قرار دارند لاروهای سن اول خارج شده که به همان شکل، در زیر پولک تخم، از اوایل تابستان تا بهار سال بعد را می‌گذرانند.

نحوه خسارت:

لاروهای جوان لیسه سیب پس از خروج از زیر پولک، ابتدا از برگ های جوان و بافت پارانشیم تغذیه می کنند. تقریبا بصورت لارو مینوز عمل می کنند و فقط اپیدرم تحتانی و فوقانی برگ باقی می ماند. سپس لاروها از برگ های مجاور خورده و فقط رگبرگ ها را به جای می گذارند. ضمن تغذیه از خود تارهایی می تنند که حالت تار عنکبوتی به درخت میدهند و با چسبیدن هر چند تا برگ بهم و ایجاد لانه الاروها به تغذیه میپردازند.

گاهی بعد از خسارت آفت، درخت ممکن است برگ های جدیدی را بوجود آورد. بر اثر تغذیه این آفت، درختان ضعیف شده و محصول آنها بشدت کاهش می یابد.

کنترل لیسه سیب :