شپشک نخودی؛ شناسایی و کنترل آن

شپشک نخودی (Eulecanium coryli)

شپشک نخودی حشره ایست که در حالت بلوغ (حشره ماده) نیم کروی و برنگ قرمز براق می باشد. اندازه آن در حدود یک ماش یا کمی بزرگتر است. به همین دلیل شپشک نخودی نامیده می شود. این حشره روی عده زیادی از درختان میوه دانه دار و هسته دار دیده میشود.

مناطق انتشار و میزبان:

این آفت در اکثر نقاطی که در ایران درختان میوه کشت می‌شود مشاهده گردیده است. در اروپا و سایر کشورهای آسیا و آمریکا نیز این آفت وجود دارد.

این حشره روی عده زیادی از درختان میوه دانه‌دار و هسته‌دار دیده می‌شود. درخت به برای این آفت میزبان بسیار مناسبی است. همچنین این آفت بر روی درختان پسته، آلو، بادام و … نیز مشاهده‌شده است، اما درمجموع گسترش آن در باغ‌های پسته کم است.

مورفولوژی:

این حشره زمستان را بصورت پورہ سن ۲ بسر می برد. پوره ها در این حالت از پشت به شکل پولک های بیضی شکل و قرمز متمایل به قهوه ای رنگ دیده می شوند که اگر یکی از آنها را با سنجاق از نبات میزبان جدا کنند، خرطوم طویل و حرکات موجی سطح شکمی بدن حشره قابل رؤیت می باشد. شکل و اندازه بدن حشرات کامل بسته به نوع میزبان متفاوت است و از این نظر ممکن است از لحاظ تشخیص مورد اشتباه واقع شود.

زیست شناسی:

این حشره در بهار پس از مدتی تغذیه و ترشح عسلک در اواسط خردادماه شروع به تخمگذاری می کند. در این حالت به مرور بدن حشره ماده از سطح زیرین چروکیده شده و جلد شاخی حشره تبدیل به محفظه تخم می شود. این تخم ها در اواسط تیرماه باز می شود و پوره ها از زیر جلد ماده خارج شده و در سطح برگ ها، میوه ها و سرشاخه ها پراکنده می شوند و اغلب توسط باد به اطراف پراکنده می گردند. مدت تحرک این پوره ها بطور نسبی از پوره های سیردار ها بیشتر است. این حشره در سال فقط یک نسل دارد.

نحوه خسارت:

شپشک نخودی (Eulecanium coryli) با مکیدن شیره نباتی باعث ضعف شدید درختان میزبان می گردد. عیب دیگر آن ترشح عسلک می باشد که باعث تجمع گرد و خاک در سطح تنه و سرشاخه و برگ درختان میزبان و احیانا تولید دوده (فوماژین) می گردد و در نتیجه باعث رکود فعالیت های فیزیولوژیک درخت بخصوص کربن گیری و تنفس می گردد. در نواحی دشت که دارای فصل رویش طولانی و معتدل گرم می باشند، خسارت بیشتری ایجاد می کنند.

کنترل شپشک نخودی: