سوسک برگخوار درختان میوه

سوسک برگخوار درختان ميوه (Adoretus persicus)

سوسک برگخوار درختان در ایران ابتدا توسط جواد مرتضوی در سال ۱۳۴۱ مطالعه شده است. این حشره از آفات درجه دوم باغات میوه محسوب می‌شود.

مناطق انتشار و میزبان:

مناطق انتشار آن شامل استانهای شمال غربی، غربی، فارس، مرکزی، تهران، خراسان، یزد و کرمان و اهمیت اقتصادی آن متوسط تا زیاد ذکر شده است.

این حشره در درجه اول به درختان غیرمثمره و در درجه دوم به درختان مثمره حمله می نماید. میزبانهای مثمره آن شامل سیب، گیلاس، زردآلو، هلو، آلو، گوجه، گلابی، به و بادام بوده و درختان جنگلی مورد حمله آن عبارت از سفید پلت، انواع تبریزی، انواع بید و عرعر می باشند. از بین کلیه میزبانها آفت به ترتیب درختان سفید پلت، زرد بید و سیب را ترجیح می دهد (مرتضوی، ۱۳۴۱).

مورفولوژی:

حشره کامل: حشره کامل سوسک قهوه ای رنگی است که تا حدودی شبیه سوسک قهوه ای گندم Anisoplia می باشد. طول این حشره ۱۱-۱۳ میلیمتر و عرض آن 6.5 میلیمتر است. بالپوشها از زرد کمرنگ تا زرد مایل به قهوه ای تغییر کرده و تمام شکم را نمی پوشانند و یک مفصل آخر شکم که تشکیل پی ژیدیوم را می دهد، لخت و از ناحیه سطح پشتی دیده می شود. پشت سینه اول که از بیرون نمایان است، قهوه ای نسبتا تیره و سطح پشتی سینه دوم و سوم که در زیر بالپوشها قرار دارند قهوه ای روشن می باشند. شکم در سطح پشتی که زیر بالپوشها پنهان می باشد نسبتا غشاتی و نخودی رنگ بوده و در سطح زیری شکم که کیتینی است، به رنگ قهوه ای و در وسط مایل به قرمز می باشد. سر قهوه ای تند مایل به سیاه و پاها به رنگ بالپوشها هستند. شاخکها ورقه ای و ده مفصلی می باشد. حشره دارای یک جفت چشم مرکب سیاه بوده و فاقد چشم ساده است. پاها ۵ مفصلی و در انتها به دو ناخن ختم می شوند. ساق پای جلوئی در حاشیه بیرونی و انتهای خود دارای سه دندانه خار مانند است.

تخم: مشخصات تخم، لارو و شفیره این حشره معلوم نیست و مرتضوی با همه تلاشی که برای یافتن آنها نموده است با اینحال در تشریح شکم حشرات کامل ماده، تخمهای کروی و سفید رنگ آن را مشاهده کرده است.

زیست شناسی:

حشرات کامل معمولاً در اواخر خردادماه و اوایل تیرماه ظاهر می‌شوند. ظهور آنها بسته به شرایط آب و هوایی مخصوصاص درجه حرارت فصل از منطقه‌ای به منطقه دیگر متفاوت می‌باشد. حشره بالغ شب پرواز بوده و موقعی که هوا تاریک می‌شود از پناهگاه‌های خود خارج شده و شروع به پرواز می‌نماید. این حشره از نظر فعالیت و رژیم غذایی معمولاً زندگی دسته جمعی دارد. حشرات بالغ به صورت دستجات 10 تا 20 تایی گاهی بیشتر در مجاورت هم زندگی می‌کنند. تغذیه معمولاً ابتدا از کناره برگ شروع شده و تا رگبرگ اصلی ادامه پیدا می‌کند و مسیر خورده شده کاملاً مضرس است. در حمله شدید حتی رگبرگهای فرعی را نیز خرده و فقط رگبرگ اصلی را باقی می‌گذارد. فعالیت تغذیه‌ای حشره در تمام مدت شب ادامه داشته و صبح در پای همان درخت در زیر خاک یا کلوخه‌ها پنهان می‌شوند و یا در زیر پوستک و شکاف تنه درختان به سر می‌برند.

این حشرات پس از مدتی تغذیه جفت‌گیری کرده و افراد ماده تخم‌های خو را در داخل توده‌های کود دامی و مواد پوسیده گیاهی قرار می‌دهند. این تخم‌ها به فاصله 2 تا 3 هفته باز می‌شوند و لاروها از مواد پوسیده گیاهی تغذیه می‌کنند. در مرحله لاروی به هیچ وجه زیانی وارد نمی‌کنند. این لاروها تا اواسط بهار سال بعد دوران تغذیه خود را پایان داده و در داخل خاک در میان محفظه بیضی شکل گلی تبدیل به شفیره می‌شوند. یک نسل در سال دارد اما در برخی مواقع یک نسل در دو سال طی می‌شود.

نحوه خسارت:

طرز خسارت این حشره بدین ترتیب بوده که حشرات کامل بطور دسته جمعی و بطور شبانه به برگها حمله نموده و از آنها تغذیه می نمایند. تغذیه ابتدا از کنار برگها شروع می شود و تا رگبرگ اصلی ادامه دارد و سرانجام درخت یا نهال را عاری از برگ میکنند. خسارت عمده این آفت مربوط به حشرات کامل است و در مورد نحوه خسارت لارو آن اطلاعی در دست نیست.

کنترل سوسک برگخوار: