زنگ قهوه‌ای گندم Brown Rust = Wheat leaf Rust
عامل بیماری زنگ قهوه‌ای گندم قارچی اســت به نام Puccinia recondita که پس از زنگ زرد از شایع ترین بیمار‌‌ی‌های گندم میباشد و در استا‌‌ن‌های مازندران، گلستان، اردبیل، خوزستان و سیستان و بلوچستان انتشار دارد.
علائم بیماری و نحوه خسارت
آثار بیماری به صورت جوشهای بیضی شکل پراکنده و به رنگ نارنجی متمایل به قهوه‌ای در سطح برگ و روی غلاف ظاهر می‌شود. هر یک از این جوشها مانند سایر زنگ ها حاوی اسپورهای بهاره یا اوردیوسپورهاست در اواخر فصل رویش در محل تشکیل جوشهای بهاره به تدریج جوشهای پاییزه به رنگ قهوه‌ای تیره و یا سیاه تشکیل می‌شود. این زنگ به ندرت غلاف برگ، ساقه و خوشه را آلوده میکند. دانه‌های گندم بوته‌های مبتلا به زنگ قهوه‌ای چروکیده، کوچک و نامرغوب بوده و در صورت اپیدمی بیماری وزن محصول تا ۹۰ درصد کاهش می‌‌یابد.
شکل ۷۵ – علایم بیماری زنگ قهوه‌ای گندم روی برگ
زیست شناسی
تولید مثل و تکثیر قارچ در بهار ابتدا به وسیله میسلیومهایی که زمستان گذرانی کرده‌اند و با تشکیل اسپورها صورت می‌‌گیرد. زنگ قهوه‌ای نسبت به زنگ زرد گرمادوست تر است. اسپورها در رطوبت اشباع به طور منظم و سریع جوانه می‌زنند. در مناطق معتدل، قارچ عامل بیماری از سالی به سال دیگر به صورت میسلیوم یا اسپور روی گونه‌های زمستانی غلات و علف‌های هرز گندمیان زمستانگذرانی میکند. میزبان‌های واسط زنگ قهوه‌ای گونه‌های جنس تالیک تروم و آنچوسا هستند.
شکل ۷۶ – اوردیا و اوردیوسپور – تلیا و تلیوسپور زنگ قهوه‌ای روی برگ گندم
شیوه مبارزه با بیماری زنگ قهوه‌ای گندم همانند زنگ زرد میباشد.
شکل ۷۷ – تاولهای مرحله یوردینیوم زنگ زرد سمت بالا و رنگ قهوه‌ای (سمت پائین) در برگهای گندم
منبع: آفات و بیمار‌‌ی‌های مزارع گندم در ایران – سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
