زنبور گلابی (Hoplocampa brevis)
یکی از مهمترین آفات گلابی، زنبور گلابی با نام علمی Hoplocampa brevis است.
مناطق انتشار و میزبان:
در همه مناطق ایران که باغ‌های گلابی وجود داشته باشد و از جمله استان های تهران، البرز، اصفهان، آذربایجان شرقی و خراسان این آفت مشاهده شده و به همه ارقام گلابی حمله‌ور می‌شود.
زنبور گلابی آفتی با دامنه میزبانی محدود بوده و فقط روی ارقام گلابی رشد و نمو می کند.
مورفولوژی:
سر به رنگ زرد مايل به قرمز تا قهوه‌ای روشن و بدون لكه سياه، بال‌ها به رنگ كهربايي و رگ‌بال‌ها قهوه‌اي است. لارو به رنگ سفيد كدر تا كرم است و انتهاي بدن آن به رنگ قهوه‌ای دیده می‌شود.
لارو به رنگ سفید کدر تا کرم و انتهای بدن آن به رنگ قهوه ای، بدن لارو استوانه ای شکل و در انتها باریک می شود. در ناحیه سر و انتهای بدن کمی خمیدگی به طرف داخل دارد. طول لارو در انتهای رشد به ۱۰ میلیمتر می رسد. لاروها ده جفت پا دارند که سه جفت آنها سینه ای هستند.
محفظه شفیره بیضوی، قهوه ای رنگ و پوشیده از ذرات ریز خاک است. طول شفیره ۵-۶ میلیمتر است. شفیره آزاد به رنگ سفید مایل به سبز روشن که حدود ۵ میلیمتر طول دارد. چشم ها سیاهرنگ می باشند.
زیست شناسی:
زنبور گلابی آفتی یک نسلی است. زمستان را به صورت پیش شفیره داخل خاک زیر درختان به سر می برد. ۲۰ تا ۲۵ درصد جمعیت زمستانگذران آفت، دو زمستان را در زیر خاک سپری کرده و سپس به حشره کامل تبدیل می شوند.
حشرات کامل آفت در زمان شکوفه دهی ارقام گلابی در طبیعت ظاهر می شوند. حشرات ماده تخم های خود را روی کاسبرگ قرار می دهند. با توجه به کم بودن حشرات نر آفت، بیشترین میزان تولید مثل حشرات ماده به صورت پارتنوژنز می باشد.
نحوه خسارت:
حشرات كامل هنگامی كه هنوز غنچه گل‌ها باز نشده‌اند ظاهر مي‌شوند و زير قاعده كاسبرگ‌ها در شكافي كه با تخم‌ریز ايجاد مي‌شود تخم‌ریزی می‌کنند. تخم‌ها بیشتر جداگانه در كنار هم درون ميوه‌هاي كوچك گذاشته مي‌شوند. حدود يك هفته پس از تفريخ تخم‌ها، لاروهاي نوزاد از همان محل خروج شروع به تغذيه مي‌كنند.
شروع آلودگي با آغاز ريزش گلبرگ‌ها همزمان است. در ابتدا، لاروها دالاني کمابیش گرد دور ميوه و زير پوستش ايجاد می‌کنند و همزمان با پيشرفت آن درون داخل ميوه، آثارش از بيرون به‌صورت نوار قهوه‌ای مايل به سياه ديده مي‌شود.
سپس به درون ميوه نفوذ كرده و از دانه تغذيه مي‌كنند. در این مرحله به سبب خروج فضولات لاروي، می‌توان میوه‌های آلوده را از ميوه‌هاي سالم تشخیص داد.
لاروها پس از تغذیه، با ايجاد سوراخي از ميوه خارج و به ميوه ديگری نقل‌مکان می‌کنند. يك لارو مي‌تواند تا چهار ميوه را آلوده كند.
روي هر ميوه يك يا دو و بندرت سه سوراخ ديده مي‌شود. این آفت پس از كامل شدن، همراه ميوه آلوده بر زمين افتاده و پس ازخروج از آن در خاك فرو مي‌رود.
کنترل زنبور گلابی:
کنترل آفت در درجه اول به بهداشت زراعی و جمع آوری میوه های ریخته شده کف باغ بستگی دارد و با اینکار در کاهش جمعیت زمستانگذران موثر خواهید بود.
در درجه دوم شخم و یخ آب زمستانه به از بین بردن حشرات کامل درون خاک کمک کرده و آنها را از بین می برد.
استفاده از کارتهای زرد چسبناک با رنگ سفید به دلیل جذب این حشرات به رنگ سفید می تواند در کاهش خسارت آفت در فصل میوه دهی موثر باشد.
در نهایت استفاده از ارقام مقاوم راهی همیشگی برای کاهش خسارت این آفت می باشد.
