بیماری لکه شکلاتی باقلا

Faba bean chocolate spot

نام انگلیسی: Chocolate Spot

نام علمی: Botrytis fabae

بیماری گیاهی لکه شکلاتی یا لکه قهوه ای یکی از مهم ترین بیماری های باقلا است. عامل این بیماری گیاهی باعث آسیب به محصولات دیگری از جمله عدس، لوبیا، نخود و سویا می شود، اما بیشترین میزان خسارت روی بوته های باقلا مشاهده شده است.

عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی لکه شکلاتی باقلا:

عامل بیماری گیاهی لکه شکلاتی باقلا، قارچ Botrytis fabae می باشد. زمستان گذرانی عامل بیماری به مدت چهار سال روی بقایای گیاهی داخل خاک و بذور آلوده صورت می گیرد. این بیماری در مراحل پایانی رشد بوته خسارت بیشتری ایجاد می کند. کمبود عناصر پتاسیم و فسفر، تغذیه آفات و کشت متراکم بوته ها باعث افزایش حساسیت گیاهان به این بیماری می گردد. شرایط آب و هوایی مرطوب و محدوده دمای ١٨ الی ٢١ درجه سانتی گراد تاثیر زیادی در رشد عامل بیماری دارد.

علائم بیماری لکه شکلاتی باقلا:علائم این بیماری را می توان به دو نوع غیرتهاجمی و تهاجمی تقسیم نمود.

علائم روی برگ:
مرحله غیر تهاجمی: روی برگها، علایم از نقطه های ریز قهوهای مایل به قرمز تا لکه های گرد و
پراکنده با متن برنزه و حاشیه قهوهای مایل به قرمز و قطر بیش از ۵ میلی متر متغیر میباشد.
مرحله تهاجمی: تحت شرایط مناسب برای توسعه بیماری (دمای 1۸-20 درجه سانتی گراد و رطوبت
نسبی 90-100 درصد)، آلودگی ممکن است حالت تهاجمی و پیشرفته پیدا کرده و لکه ها دیگر
محدود نبوده و به هم متصل می شوند تا اینکه تمام سطح برگ تیره رنگ و تخریب میشود. در این
حالت برگچه ها از بین رفته و برگ ها قبل از بلوغ ریزش پیدا میکنند.

بیشترین علائم آلودگی روی برگ ها، به خصوص برگ های پایینی بوته قابل مشاهده است. نشانه های اولیه بیماری گیاهی لکه شکلاتی باقلا به شکل نقاط ریز، پراکنده و خرمایی روی برگ، ساقه و غلاف ظاهر می شود. این نقاط به آهستگی توسعه پیدا کرده، در مرکز برنزی و خاکستری شده و حاشیه ای تیره در اطراف آن ها شکل می گیرد. اندازه این لکه ها بین ١ تا ١۰ میلی متر متغیر است. در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوایی، زخم ها به یکدیگر ملحق شده و باعث سیاه شدن و از بین رفتن کل بوته می شوند. در بعضی مواقع علائم بیماری روی بوته نیز مشاهده می شود. بذور آلوده آجری رنگ شده و دچار چروکیدگی می شوند.

علائم روی ساقه:
لکه های روی ساقه معوال قرمز، قهوهای تیره یا سیاه رنگ و طویل بوده و ممکن است به نوارهایی به
طول چند سانتی متر تبدیل شوند.

علائم روی غلاف:

لکه های کوچک و بزرگ نکروتیک و قهوهای رنگ روی غالف ها ایجاد می شود.

علائم روی بذر:
بذرهای آلوده، آجری رنگ و چروکیده میشوند.

نکته: باید توجه داشت که هرگونه صدمه مکانیکی که به باقال وارد شود باعث ایجاد لکه های قهوهای رنگ
روی آن شود که ممکن است با این بیماری اشتباه شود، لذا کشت آزمایشگاهی قسمتهای مشکوک، جهت
تشخیص دقیق، ضروری است، هرچند در صورت وجود بیماری بار قارچی را می توان مشاهده کرد.

زیست شناسی و بقا:
زمستانگذرانی عامل بیماری روی بقایای گیاهی داخل خاک و بذور آلوده صورت می گیرد. گرچه
قارچ بذر زاد است ولی تحقیقات اخیر نشان میدهند که بذر آلوده منبع مهمی برای آلودگی نمیباشد. قارچ عامل بیماری به صورت اسکلرت درخاک یا بقایای گیاهی تا 4 سال و یا روی میزبان های واسط بقای خود را
حفظ کند.

انتشار
کنیدی های تولید شده روی برگ های آلوده، به وسیله باد به بوته ها یا مزارع مجاور منتشر میشوند.

راه های پیشگیری و کنترل بیماری لکه شکلاتی باقلا:

• تناوب زراعی چهار ساله با محصولات غیر میزبان
• کاشت بذور عاری از بیماری
• افزایش فاصله بین ردیف و بوته ها
• شخم عمیق خاک و سوزاندن بقایای گیاهی
• استفاده از بردوفیکس به شرح زیر:

– ضدعفونی بذر قبل از کاشت با نسبت ١۰ در هزار

– ضدعفونی خاک بلافاصله بعد از کاشت با نسبت ١۰ در هزار

– سم پاشی با نسبت ۵ در هزار در هنگام باز شدن اولین برگ ها

– سم پاشی با نسبت ۵ در هزار قبل از گلدهی

– سم پاشی با نسبت ۵ در هزار بعد از گلدهی

كنترل زراعی و بهداشت گياهی:
کشت بذور سالم و عاری از بیماری
استفاده از ارقام مقاوم ارزانترین و بهترین روش کنترل بیماری لکـهشـکالتی مـیباشـد، ارقامی مانند
شادان و فیض به این بیماری مقاوم هستند.

انتخاب تاریخ کاشت مناسب به طوری که مراحل حساس گیاه با دوره های مرطوب، تقارن نداشته باشد.
شخم زدن یا سوزاندن بقایای گیاهانی که ممکن است دارای فرم بقاء قارچ عامل بیماری باشند.
اعمال روشهای زراعی مناسب برای تقویت رشد گیاه و جبران تنشهای ناشی از کمبود مواد غذایی،
زهکش مناسب و عوامل دیگر میتواند موثر باشند.
 به منظور افزایش سرعت خشک شدن سطح گیاه و کاهش میزان رطوبت، انتخاب زمین مناسب، کاهش
تراکم بوته، افزایش فاصله ردیفهای کشت و انتخاب ردیفهای کشت در جهت شرقی – غربی می
تواند موثر باشد.

كنترل شيميایی:
به محض مشاهده عالئم روی برگ ها، کاربرد قارچ کش کاپتان با فرموالسیون 50%WP به میزان 2
کیلوگرم در هکتار توصیه میشود.
نکته: کاربرد قارچ کش تا اوایل یا اواسط دوره گلدهی، زمانیکه لکه ها حالت تهاجمی ندارند موثر می
باشد.

داروخانه گیاه پزشکی: دهکده سبز شمالگان

مدیر و مسئول فنی: دکتر شیلا    شیرین بیک مهاجر– دکترای گیاه پزشکی

آدرس: گرگان– خیابان راه آهن– جنب کوچه استرآبادی 3

شماره تماس: 09117286307

 ————————————————————————–

آدرس سایت:     https://www.dehkadesabze-shomalgan.ir

 

لینک کانال تلگرامی:         t.me/dehkadesabze_shomalgan

—————————————————————————————

آدرس صفحات اینستاگرام:

1- صفحه گیاه پزشکی:                      dr_shila_shirinbeik.65

2- صفحه بیمه پاسارگاد:   dr_shila_pasargad_insurance.65