بیماری قارچی لکه طاووسی زیتون (Olive Peacock spot) که به لکه چشم پرنده ای یا لکه برگی زیتون نيز معروف است، یک بیماری مهم در تمام مناطق زیر کشت این محصول است. شدت این بیماری رابطه مستقیمی با افزایش سن درختان داشته و به طور غالب با افزایش سن گیاه شدت اثرگذاری بیماری افزایش می یابد.
این بیماری در تمام نقاط دنیا وجود داشته و حساسیت ارقام در مقابل آن متفاوت است، اما تقریباً تمام آن‌ها در معرض آلودگی هستند. این بیماری فقط به محصول زیتون خسارت زده و در اکثر مناطقی که دارای آب و هوای مدیترانه‌ای هستند، گسترش دارد.
مطلوب‌ترین دوره برای بیماری، در مناطقی با تابستان خشک و زمستان ملایم، پاییز و زمستان بوده و در مناطقی با زمستان‌های سرد، بهار و اوایل تابستان است. بیماری در پایان تابستان و در طول پاییز روی برگهای کم و بیش مسن درخت زیتون و در شاخ و برگهای پایینی و میانی درختان در جاهایی که تابش آفتاب و گردش هوا کمتر است، بیشتر گسترش می یابد.
این بیماری با افزایش رطوبت هوا و بارندگی گسترش یافته و شدت ریزش برگ و میوه به حداکثر می‌رسد. تابستان‌های داغ و دوره‌های طولانی خشکی، شرایط محدود‌کننده‌ای برای این قارچ است.
بیماری لکه طاووسی زیتون در برخی از باغات با مدیریت نامناسب، باغات قدیمی و با فواصل کم و همچنین باغات احداث شده در خاک‌های سنگین، وجود داشته و خسارت می‌زند.
شاید این مطلب را هم دوست داشته باشید: آفات و بیماریهای درختان زیتون
عامل بیماری
بیمارگر لکه طاووسی زیتون Spilocaeae oleaginea است. میسلیوم ای قارچ از ریسه های بند دار و بسیار منشعب تشکیل شده، در بین سلولهای اپیدرم یا زیر کوتیکول برگ زیتون مستقر میشوند. دمای مناسب برای تندش کنیدی ها ۲۱ درجه سانتی گراد است. در هوای خشک و گرم کنیدی ها جوانه نمی زنند.
نشانه های بیماری
علائم بیماری روی برگ، دمبرگ، میوه و دم میوه بروز می کند، ولی بیش تر در پهن برگها پیدا می شود. لکه ها در آغاز نامشخص و بسیار سطحی اند و پس از مدتی محدوده لکه مشخص می شود. لکه ها ابتدا بژ هستند ولی بعدا به رنگ زیتونی مایل به تیره در می آیند. قطر لکه بین ۲ تا ۱۰ میلی متر متغیر است، برگ هایی که تعداد زیادی لکه دارند به رنگ زرد در می آیند. لکه های تیره به هاله ای زرد رنگ در متن برگهای متمایل به زرد، شبیه لکه های دم طاووس هستند به همین دلیل به آن لکه طاووسی میگویند
مبارزه با بیماری
ارقام زیتون نسبت به این بیماری دارای حساسیت متفاوتند. ارقام آسکولانا و سویلانا در برابر این بیماری مقاومند.
🍃 بهبود شرایط تهویه در داخل تاج درخت از طریق انجام هرس به‌موقع و تُنُک کردن شاخه‌های انبوه درخت،
🍃 تغذیه صحیح و مصرف متعادل کود در درختان همچون مصرف کودهای پتاسه سبب افزایش مقاومت درخت می‌شود،
🍃 دفع علف‌های هرز پای درختان و مدیریت کف باغ،
🍃 هرس بازجوان سازی و تنظیم فواصل درختان در باغات قدیمی،
🍃 استفاده از سموم مسی مثل بردوسیف، بردوفیکس، نوردهی و اکسی کلرور مس به تناوب در مراحل زیر:
– اواخر پاییز
– انتهای زمستان
– قبل از گل دهی درختان
– قبل از تشکیل میوه
شایان ذکر است که بعضی از ارقام زیتون نسبت به قارچ کش های مسی حساسیت دارند و ممکن است مصرف آن ها ممکن است باعث سوختگی برگهایشان شود، بنابراین در استفاده از آن ها باید احتیاط کرد و حتما با نظر گیاه پزشک مصرف شوند.
🍃 عدم احداث باغات زیتون در اراضی دارای خاک سنگین و اصلاح خاک پای درختان در باغات احداث شده در زمین‌های سنگین با مصرف کودهای آلی از روش‌های مدیریت این بیماری هستند.
