آفات مهم درختان گلابی

آفات درخت گلابی ازجمله عوامل تهدیدکننده این میوه در کشور می‌باشد. مبارزه با این آفات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

آفات متعددی وجود دارند که هرساله باعث آسیب به درختان و میوه گلابی شده و باعث نگرانی کشاورزان می‌شوند.

روش مبارزه و آشنایی با چرخه زندگی آفات اهمیت ویژه‌ای در کنترل آن دارد؛ بنابراین بعد از شناسایی آفت باید درصدد از بین بردن یا کنترل آن اقدام کرد.

از مهمترین آفات درخت گلابی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سنک سیب و گلابی (Stephanitis pyri)

سنک گلابی عمدتاً باعث ایجاد خسارت به گلابی می‌شود. این آفت حدود 2.5 تا 3.3 میلی‌متر طول دارد و توسط یک پوشش شفاف و مشبک پوشیده شده است.

مناطق انتشار و میزبان:

در تمام مناطق میوه‌خیز کشور یافت می‌شود. میزبان آن سیب، گلابی و در درجه دوم به گیلاس و گاهی نیز هلو، زردآلو، گوجه، زالزالک و ازگیل، به ژاپنی و گل سرخ خسارت وارد می‌آورد.

مورفولوژی:

طول بدن حشرات کامل حدود ۳ تا ۴ میلیمتر است و به رنگ قهوه ای متمایل به خاکستری دیده میشوند.

مانند تمام حشرات این خانواده، در دو طرف سر و سینه دو صفحه مشبک غشایی مشاهده می شود و با مشبک بودن بال ها، منظره بخصوص به این حشره می دهد.

طول بال ها تقریبا دو برابر طول بدن و شاخک ها متمایز است. تخم ها بیضی شکل، به رنگ سیاه براق و بطول ۲ میلیمتر است.

زیست شناسی سنک گلابی:

سنک گلابی (Stephanitis pyri) به صورت حشره‌ی بالغ زیر پوست درختان، درون حفرات و زیر برگ‌های باغات و جنگل‌ها زمستان‌‌گذرانی می‌کند.
در بهار و زمانی‌که اولین برگ‌های سیب و گلابی تشکیل می‌شوند، بالغین آفت ظاهر شده و می‌توانند 2 تا 5 کیلومتر دورتر از محل زمستانگذرانی پرواز کنند.

معمولا در اوایل بهار این حشرات کمتر روی میوه‌ها قرار می‌گیرند.

پس از تغذیه‌ی کافی ماده‌های سنک گلابی تخم‌های خود را داخل پارانشیم برگ‌ها در قسمت زیرین و امتداد رگبرگ اصلی قرار می‌دهند.

تخم‌ها حدود 0.45 میلی متر طول دارند و مخروطی شکل، به رنگ خاکستری بوده و قسمت انتهایی آن‌ها سیاه رنگ می‌باشد.
تخم‌گذاری معمولا شش هفته تا 2 ماه طول می‌کشد و ماده‌ها 20 تا 400 تخم می‌گذارند.

حدود 24 تا 37 روز طول می‌کشد تا تخم‌ها تفریخ شوند. پس از تفریخ نیمف‌ها در گروه‌های 30 تا 40 تایی در پشت برگ‌ها تجمع می‌کنند.

این حشره معمولا قسمت‌ها سایه‌دار و مرطوب را ترجیح می‌دهد.

نیمف‌ها پس از 5 مرحله پوست اندازی در طی 30 روز، تبدیل به حشرات بالغ می‌شوند. بالغین قبل از زمستانگذرانی به میزان کافی تغذیه می‌کنند. در صورتیکه نیمف‌ها باقی مانده باشند در طی زمستان از بین می‌روند.

نحوه خسارت:

برگها در محل تغذیه فاقد کلروفیل شده و به صورت نقاط زرد رنگ در سطح فوقانی برگ دیده می‌شود.

این نقاط با تغذیه‌های مداوم قهوه‌ای شده و سپس برگها می‌ریزند. حشره کامل و پوره‌ها پشت برگها فضولاتی تولید می‌کنند که به صورت نقاط سیاه رنگ همراه با مایع چسبنده‌ای می‌باشد.

درختان آلوده ضعیف شده برگها قبل از خزان می‌ریزند. اگر شدت آلودگی زیاد باشد میوه‌ها هم ریزش می‌کنند.

کنترل سنک گلابی:

مبارزه زمستانه علیه این آفت چنانکه باید مفید واقع نمی شود، مگر اینکه برگهای خشک را از بین ببریم و پوستک های تنه درختان را بتراشیم.

سمپاشی در بهار و تابستان در مراحل پورگی و هنگامی که حشرات کامل مشغول تغذیه می باشند، با یکی از سموم فسفره نفوذی یا سیستمیک بخوبی مؤثر است و اصولا در باغاتی که عملیات منظم سمپاشی انجام می گیرد، این آفت به ندرت ایجاد خسارت اقتصادی می کند.

سموم تماسی و ترکیباتی نظیر سوین و لیندین در صورتیکه در سطح زیرین برگ پاشیده شود، روی حشرات کامل و پوره ها مؤثر است. عملیات سمپاشی در ساعات خنک روز به مراتب مؤثرتر است.

پسیل یا عسک گلابی (Cacopsylla pyricola)

پسیل گلابی از آفات مکنده است و پوره ها و حشره کامل آن با فرو بردن خرطوم خود به داخل بافت گیاه از شیره آن تغذیه می کنند و با نام های شیره و عسلک گلابی نیز شناخته می شود. این آفت پر اهمیت ترین و کلیدی ترین آفت در باغات گلابی می باشد.

پوره ها و حشرات کامل برای تأمین مواد پروتئینی بدن خود مقدار زیادی شیره گیاهی را می مکند و پس از جذب مواد مورد نیاز، بقیه را با تغییراتی به صورت مایع چسبناکی که عسلک نامیده می شود، دفع می کنند.