آشنایی با بیماری کپک خاکستری فلفل دلمه ای و راه های درمان آن

مقدمه

همچون بسیاری از بیماری های قارچی، کپک خاکستری نیز به عنوان یکی از خسارت زا ترین و خطرناک ترین بیماری های قارچی در مزارع و باغات، با افزایش رطوبت خاک، رشد خواهند کرد. به طور علمی، کپک خاکستری بیماری قارچی است که توسط قارچ بوترایتیس (Botrytis cinerea) ایجاد می‌شود. قارچ بوترایتیس می‌تواند روی گیاهان مختلفی از جمله گوجه فرنگی، توت فرنگی، انگور و فلفل خسارت زا باشد. این قارچ تمام اندام‌های هوایی گیاه را آلوده می‌کند و معمولا از طریق زخم‌ها وارد گیاه می‌شود.

طبیعی است که با بارش باران، زمین های زراعی، افزایش رطوبت را تجربه خواهند کرد، از این رو بدیهی است که در صورتی که شاخ و برگ ها، میوه هخای پلاسیده و مانده شده در بستر زمین، جمع آوری نشوند، دچار آلودگی شده و میزبان مناسبی برای رشد این قارچ خواهند بود.

بیماری کپک خاکستری فلفل دلمه ای در دسته بیماری‌های قارچی سبزیجات پرکاربرد قرار دارد. این بیماری می‌تواند همراه با نشانه‌های مختلفی در محصولات پیدا شود. یکی از همین نشانه‌ها که از اسم این بیماری نیز مشخص است پوشش کپکی شکل است.

کپک خاکستری فلفل دلمه ای چیست؟

کپک خاکستری در فلفل دلمه (Gray mold) یک بیماری قارچی است که توسط قارچ Botrytis cinerea ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند در فصول مختلف سال و در شرایط مختلف از جمله در شرایط مرطوب و خنک، باعث آسیب‌رسیدگی به گل‌ها، ساقه‌ها، برگ‌ها و ثمره‌های فلفل دلمه شود.

نشانه‌های کپک خاکستری فلفل دلمه ای

بیماری کپک خاکستری فلفل دلمه ای به‌خودی‌خود نمی‌تواند پدیدار شود؛ بلکه دارای نشانه‌های مختلفی است که هر کدام می‌تواند از علل ایجاد این بیماری نیز باشد.

نشانه‌های به‌وجودآمدن بیماری کپک خاکستری در فلفل دلمه عبارت‌اند از:

پوشش کپکی: یک پوشش ریشه سفید یا خاکستری روی سطح گل‌ها، ساقه‌ها، برگ‌ها و ثمره‌های فلفل دلمه شکل می‌گیرد. این پوشش ممکن است پوشیدگی کامل گیاه را تحت‌تأثیر قرار داده و به آن شکل کپکی خاصی بدهد.

تغییر رنگ و پوسیدگی: در ناحیه‌های مبتلا، ممکن است برگ‌ها و ثمره‌ها تغییر رنگ کنند و به رنگ قهوه‌ای تیره یا خاکستری بپوسند. این نشانه معمولاً در نقاط ضعیف‌تر و آسیب‌پذیرتر گیاه مشاهده می‌شود.

پوسیدگی سفت و مایل به پودری: در مراحل پیشرفته بیماری، ممکن است با لمس قسمت‌های مبتلا به کپک خاکستری، پودر سفت و پوسیده مشاهده شود. این پودر ممکن است با سایر آثار قارچی ترکیب شود و پوششی پودری را بر روی سطح گیاه ایجاد کند.

ترک‌ها و زخم‌ها: قارچ Botrytis cinerea می‌تواند باعث تشکیل ترک‌ها و زخم‌های ریز بر روی گل‌ها، ساقه‌ها و ثمره‌های فلفل دلمه شود. این زخم‌ها ممکن است محل ورود قارچ به داخل گیاه باشند و منجر به آسیب و پوسیدگی بیشتر شوند.

علل ایجاد کپک خاکستری فلفل دلمه ای

بیماری کپک خاکستری فلفل دلمه ای به علت ورود قارچ Botrytis cinerea به گیاه به وجود می‌آید. عواملی که می‌توانند به ایجاد این بیماری در فلفل دلمه منجر شوند، عبارت‌اند از:

شرایط محیطی مناسب: قارچ Botrytis cinerea در شرایط مرطوبیت بالا و رطوبت نسبی بالا (معمولاً بالای 85٪) به‌خوبی رشد می‌کند. در فصل‌هایی که هوا خنک و مرطوب است، شرایط مناسبی برای رشد و گسترش قارچ ایجاد می‌شود.

آسیب‌های مکانیکی: زخم‌ها، ترک‌ها و آسیب‌های مکانیکی روی گل‌ها، ساقه‌ها و ثمره‌های فلفل دلمه، می‌توانند محل ورود قارچ Botrytis cinerea باشند. مانند آسیب‌های ناشی از صدمات فیزیکی، زخم‌های بر اثر آبیاری ناصحیح و تماس با سایر گیاهان مبتلا به بیماری.

گسترش از طریق عوامل آلوده: قارچ Botrytis cinerea می‌تواند از طریق آلودگی ابزارهای باغبانی، دستگاه‌های آبیاری، خاک‌آلوده و بقایای گیاهی به‌سرعت گسترش یابد و به گیاهان سالم منتقل شود.

مدیریت ضعیف آفات: حضور آفات مانند شته‌ها، سوسک‌ها و سایر حشرات ممکن است به تشکیل زخم‌ها و آسیب‌های مکانیکی در گیاهان فلفل دلمه منجر شود که میزبانی برای قارچ Botrytis cinerea را فراهم می‌کند.

گیاهان ضعیف و تحت تنش: گیاهانی که به علت نقص غذایی، آبیاری ناکافی یا سایر عوامل تحت تنش قرار می‌گیرند، ضعف در سیستم دفاعی خود را تجربه می‌کنند و به طور مستقیم آسیب‌پذیرتر در برابر قارچ Botrytis cinerea می‌شوند.

برای کنترل کپک خاکستری در فلفل دلمه، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

تهویه مناسب: ایجاد هوای خوب و تهویه مناسب در محیط رشد گیاهان می‌تواند کمک کند تا رطوبت محیط کاهش یابد و شرایط رشد قارچ Botrytis cinerea بهبود یابد. فضای کافی بین گیاهان، استفاده از سیستم‌های آبیاری مناسب و جلوگیری از ایجاد تراکم بیش از حد در گلخانه یا باغ می‌تواند مفید باشد.

کاهش رطوبت محیطی: رطوبت محیطی به 85٪ یا کمتر کاهش یابد، زیرا رطوبت بالا به عامل اصلی رشد و گسترش قارچ Botrytis cinerea تبدیل می‌شود. در صورت امکان، مطمئن شوید که گیاهان خشک و در شرایط رطوبتی مناسب قرار دارند. همچنین، استفاده از سیستم‌های آبیاری قطره‌ای به‌جای آبیاری شلنگی می‌تواند کمک کند تا رطوبت بر روی سطح گیاه و خاک کاهش یابد.

جلوگیری از آسیب‌های مکانیکی: آسیب‌های مکانیکی مانند زخم‌ها، ترک‌ها و آسیب‌های دیگر روی گل‌ها، ساقه‌ها و ثمره‌های فلفل دلمه ممکن است محل ورود قارچ Botrytis cinerea باشند. بنابراین، در دسته‌بندی، حمل‌ونقل و برداشت گیاهان بسیار دقت کنید و آنها را از آسیب‌های مکانیکی محافظت کنید.

مدیریت آفات: حضور آفات مانند شته‌ها و سوسک‌ها ممکن است آسیب‌های مکانیکی را در گیاهان فلفل دلمه ایجاد کند و مانع از آسیب‌های دیگری مانند زخم‌ها شود که به محل ورود قارچ Botrytis cinerea تبدیل می‌شوند. به کنترل و مدیریت آفات در گیاهان خود توجه کنید.

استفاده از کنترل شیمیایی: در صورت لزوم و باتوجه‌به شدت بیماری، ممکن است نیاز به استفاده از قارچ‌کش‌های مناسب باشد. اما حتماً دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های تولیدکننده را رعایت کنید و بااحتیاط و استفاده مناسب از محصولات شیمیایی برخورد کنید.